آیا می‌دانستید که اختلاف دما شب و روز در کویر در فصول مختلف سال گاهی به 60 درجه می‌رسد؟ دو دلیل اصلی برای ایجاد بیابان‌ها وجود دارد. ازبین‌رفتن پوشش گیاهی به دلیل کمبود بارش برخی از مناطق را به کویر تبدیل می‌کند. همچنین خشک‌شدگی و تبخیر آب دریاها و دریاچه‌ها باعث پیدایش کویر می‌شود. علاوه بر گرمی هوا و کمبود بارندگی کویر، یکی از ویژگی‌های بارز و مهم این مناطق، تفاوت دما در طول شبانه‌روز است.
اما مسئله اصلی، چرا کویر شب‌ها سرد و روزها گرم است؟ سؤال مهمی که قبل از رزرو یک تور کویر باید به آن پرداخت. به گفته پژوهشگران رطوبت هوا، خاک، گیاهان و ساختارهای زمین‌شناسی دلایل اصلی اختلاف دمای کم در مناطق معتدل است. فاکتورهایی که فقدان آن‌ها در مناطق بیابانی و کویر، باعث ایجاد اختلاف دمای شدید در طول شبانه‌روز می‌شود. ما در این مقاله رویال تریپ 6 عامل اصلی سرمای شب و گرمای روزهای کویری را مورد بررسی قرار می‌دهیم. به‌اندازه نوشیدن یک قهوه در کنار ما باشید تا با دلایل اصلی سرمای شب‌ها و گرمای روزهای کویر آشنا شوید.
عدم وجود آب و فاصله از دریا، اولین دلیل سردی هوا در شب‌های کویر
آفتاب کویر در طول روزها زمین را گرم ولی عدم حضور آب در آن، شروع فرایند سرمایش را سرعت می‌بخشد. عنصر آب شبیه به یک ترموستات دمای کره زمین را کنترل می‌کند. یکی از ویژگی‌های بارز در کویر، عدم وجود آب یا چشمه یا برکه در آن است. عدم وجود آب در کویر، اولین و یکی از مهم‌ترین دلایل سردی هوا در تاریکی شب است. عدم وجود آب در مناطق کویری باعث برهم‌خوردن تعادل دمایی شبانه‌روز کویر می‌شود.
در کنار کمبود آب در مناطق کویری، یکی از مهم‌ترین دلایل اختلاف دمای شب و روز در این مناطق، فاصله از دریا است. فاصله از سطح دریا باعث سردی شبانه هوا و گرمی روزانه آن در کویر می‌شود.
به همین ترتیب افرادی علاقه‌مند به کویرنوردی و برپایی کمپ شبانه باید دو دست لباس حمل کنند؛ یک لباس گرم و یک لباس خنک برای عبور از شب‌های سرد و روزهای گرم کویر. رویال تریپ یک مجموعه کامل با راهنمایان حرفه‌ای و متخصص، آماده ارائه بهترین برنامه‌ها از تور کویر یزد از تهران گرفته تا تور به بهترین کویر ایران است. این مجموعه با برنامه‌های تفریحی متنوع از شترسواری گرفته تا رصد ستارگان آماده ارائه بهترین تورهای کویرنوردی در ایران و ثبت لحظات دلچسبی است.
آیا شن و ماسه عایق مناسبی برای دما است؟ دومین دلیل سردی هوای در شب‌های کویر
یکی از کاربردهای خاک روز زمین، جذب گرما در طول روز و انتقال آن به محیط برای گرم‌شدن هوا در شب است. در واقع این گرما در شب آزاد شده و محیط را گرم می‌کند. سطح زمین در کویر از شن و ماسه پوشیده شده است. شن و ماسه ظرفیت مناسبی برای حفظ دما در طول روز ندارد. به همین خاطر امکان برقراری تعادل در شب‌های سرد کویر وجود ندارد.
تفاوتی ندارد که در تور کویر ورزنه از تهران باشید یا کویر مصر از شیراز، خاصیت عدم عایق دما در شن و ماسه در کلیه کویرها وجود دارد. به همین خاطر بهتر است برای عبور از روزهای گرم و بدون پوشش گیاهی کویر از کلاه نقابدار، لباس نازک و شلوار مناسب و برای دوام و عبور از شب‌های سرد لباس گرم و آتش استفاده کنید.
عدم حضور رطوبت یک پاسخ منطقی برای این‌که چرا شب‌ها سرد و روزها گرم است
خشکی هوا و کمبود رطوبت در مناطق بیابانی، باعث افزایش اختلاف دما در طول شبانه‌روز می‌شود. در واقع هرچه رطوبت هوا کمتر، شرایط آب‌وهوایی به اقلیم کویری با روزهای گرم و شب‌های سرد گرایش پیدا می‌کند. این اختلاف دما شب و روز در کویر حتی در بهترین فصل سفر به کویر نیز مشهود است. در واقع این رطوبت همان فاکتوری است که تعادل دمایی را در مناطق معتدل حفظ می‌کند.
آیا شب سرد و روز گرم کویر به عدم وجود پوشش گیاهی در آن مرتبط است؟
مناطق کویری از پوشش گیاهی بسیار ضعیفی برخوردار هستند. فقدان گیاهان و پوشش‌های متفاوت در کویر، دلیل اصلی کمبود آب و خشکی هوا در این مناطق است. همین مسئله باعث وجود کمبود فتوسنتز و گازهای گلخانه‌ای در این مناطق می‌شود. کمبود گازهای گلخانه‌ای موجود در جو کویر، یکی از دلایل اصلی و مهم در سرمای شبانه کویر است.
در واقع گرمای روزانه محیط به دلیل کمبود گازهای گلخانه‌ای در جو از بین رفته و هوا در شب بسیار سر می‌شود. این گازهای گلخانه‌ای در واقع همان فتوسنتز گیاهانی است که تعادل دمایی را حفظ می‌کنند. نبود گیاهان و به دنبال آن کمبود گازهای گلخانه‌ای و فتوسنتز، تأثیر قابل‌توجهی در شب‌های سرد کویر و روزهای گرم آن دارد.
شب‌های سرد و روزهای گرم در کویر به دلیل نبود باران و تبخیر
بارش باران در مناطق کویری بسیار کم است؛ همچنین کمبود تبخیر از جذب گرما جلوگیری می‌کند. همین مسئله باعث گرمای بیش از حد در طول روز و سرمای طاقت‌فرسا در شب‌های کویری می‌شود. به همین خاطر حمل لباس گرم و لوازم برپایی آتش برای شب‌های کویری از اهمیت بالایی برخوردار است. ما در یکی از مقالات رویال تریپ کلیه وسایل مورد نیاز تور کویر را به‌صورت دقیق معرفی کرده‌ایم. مطالعه این مقاله برای لحظاتی کوتاه آمادگی کویرنوردی مسافران را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
تابش مستقیم آفتاب در روزهای کویر دلیل اصلی گرمی هوا در طول روز
زمین صاف و بی‌آب‌وعلف کویر در طول روز به طور مستقیم در برابر تابش اشعه خورشید قرار دارد. هیچ سایه یا پوششی برای فرار از این تابش مستقیم در این فضا وجود ندارد. دلیل اصلی گرمای هوا در روزهای کویر، تابش مستقیم آفتاب در آن است. به همین خاطر باید از یک لباس نازک و خنک به همراه کلاه نقابدار در این محیط استفاده کرد. همچنین به دلیل آفتاب‌سوختگی شدید، استفاده از کرم ضدآفتاب در کویر مهم است.
اختلاف دمای شدید در روزها و شب‌های کویری در همه فصول سال
کویر یک منطقه جغرافیایی با اختلاف دمای بسیار زیاد در طول شبانه‌روز است. فاکتورهای بسیار زیادی مثل فاصله از دریا، کمبود آب، کمبود گازهای گلخانه‌ای، نبود رطوبت در هوا و تابش مستقیم آفتاب روی این مسئله مؤثر است. ما در این مقاله رویال تریپ 6 پاسخ به سؤال چرا کویر شب‌ها سرد و روزها گرم است معرفی کردیم. به نظر شما کدام عامل بیشترین تأثیر را روی این مسئله دارد؟ به نظر شما دلایل دیگری برای این اختلاف دما وجود دارد؟ آیا در تورهای کویرنوردی رویال تریپ شرکت کرده‌اید؟ نظرات و تجربیات کویرنوردی خود را با ما به اشتراک بگذارید.
