روستاهای کویری یزد در فاصله‌ای نه چندان دورتر از این شهر باستانی در دامان صحرایی پهناور جا خوش کرده‌اند. هر یک از این سکونت‌گاه‌ها، تاریخی طولانی و پرفراز و نشیب را سپری کرده و آثار کهن و ارزشمندی را به یادگار نگه‌داشته‌اند. خانه‌های خشتی و بافت سنتی این مکان‌ها با فضای اطراف هماهنگی عجیبی داشته و به شکل قابل توجهی اسرارآمیز به‌نظر می‌رسند. لذت تماشای بارش ستارگان بر دامن سیاه و مخمل آسمان، طعم چای آتشی در جمع دوستان، و آرامشی که از سکوت کویر نشات می‌گیرد و در یک کلام تور کویر تجربه‌ای نیست که بتوانید به راحتی دست رد بر سینه‌ی آن بزنید. در این مطلب، قصد داریم برخی از زیباترین و قدیمی‌ترین روستاهای اطراف یزد را به شما معرفی کنیم. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.
برخی از دیدنی‌ترین روستاهای کویری یزد
موارد زیر از دیدنی‌ترین روستاهای اطراف یزد به حساب می‌آیند:
1. روستای فهرج
فهرج یکی از زیباترین روستاهای کویری یزد است که در مجاورت این شهر باستانی قرار دارد. این روستای قدیمی آثار تاریخی ارزشمندی را در خود جا داده است. قرارگیری فهرج در مسیر کویرهای اطراف یزد آن را به یکی از مناسب‌ترین مقاصد گردشگری کویرنوردان تبدیل کرده است. سازه‌های تاریخی و صنایع‌دستی این روستا نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. مردمان ساده و بی‌آلایش فهرج به نواختن سازهای زهی و بادی علاقه بسیار زیادی داشته و غم‌ها و شادی‌های خود را با نوای دل‌انگیز موسیقی همراه می‌کنند.
موقعیت جغرافیایی روستای فهرج
روستای فهرج در مسیر جاده بافق به یزد و در فاصله 30 کیلومتری از کویر قرار گرفته است. در شمال شرقی فهرج، کوهی به نام چلته قرار دارد.
پیشینه تاریخی روستای فهرج
شواهد به‌جا مانده از قرون گذشته نشان می‌دهند، این روستای استثنایی حدود 5000 سال قدمت دارد و در زمان‌های پیشین بخشی از شهر یزد بوده است. در روزگاران دور این مکان به‌عنوان دروازه اصلی ایساتیس شناخته می‌شده است.
جاذبه‌های گردشگری روستای فهرج
از جالب‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا می‌توان به بناهای آن اشاره کرد که از معماری سنتی، ساختار خشت‌وگلی و بافت تاریخی برخوردارند. مسجد جامع فهرج از شاخص‌ترین بناهای دیدنی این روستا است که از اوایل قرن اول هجری به یادگار مانده است. از دیگر مکان‌های تماشایی این روستا می‌توان به مسجد علی قوندی، چاه چهل دختران و بنای آب انبار حسینیه اشاره کرد. بر سردر این آب انبار، کتیبه‌ای سنگی، تاریخی و حکاکی شده وجود دارد که به وقف این بنا به مسجد اشاره می‌کند.
2. روستای چم
بسیاری از افراد روستای چم را به‌عنوان پایتخت زرتشتیان ایران می‌شناسند. این روستای تاریخی با یادگارهای به‌جا مانده از اعصار پیشین یکی از دیدنی‌ترین روستاهای کویری یزد است. مردمان صمیمی و میهمان‌نواز این روستا با پوشش رنگارنگ، زیورآلات خاص و آداب و رسوم متفاوت خود نظر گردشگران را جلب می‌کنند.
موقعیت جغرافیایی روستای چم
روستای چم در 5 کیلومتری شمال غربی شهر تفت و در فاصله 19 کیلومتری جنوب غربی شهر یزد واقع شده است.
پیشینه تاریخی روستای چم
شواهد دقیقی از قدمت تاریخی این روستا در دست نیست. با این حال، پیشینه برخی از بناهای موجود در این روستا به دوران قاجار می‌رسد. این در حالی است که سرو کهنسال و 3000 ساله‌ای در محوطه آتشکده این روستا به چشم می‌خورد.
جاذبه‌های گردشگری روستای چم
از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا می‌توان به آتشکده چم و دخمه زرتشتیان یا برج خاموشان اشاره کرد. قدمت دخمه زرتشتیان به دوران پادشاهی قاجار می‌رسد. در روزگاران گذشته، مردم این روستا به رسم دیرین، اجساد مردگان را در این دخمه قرار می‌دادند تا خوراک حیوانات درنده و کرکس‌ها شوند. با انجام این کار، آن‌ها از آلوده شدن زمین جلوگیری می‌کردند.
3. روستای خرانق
خرانق یا زادگاه خورشید یکی دیگر از روستاهای کویری یزد است که با زیبایی هر چه تمام در همسایگی کویر و در اطراف این شهر تاریخی قرار گرفته است. این روستای چند هزارساله، یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های خشتی کشور و دیدنی‌های فراوانی را در خود جا داده است. ساختار زیبا، معماری سنتی و شکوه باورنکردنی این روستا در همان وهله نخست، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
· موقعیت جغرافیایی روستای خرانق
روستای خرانق در مسیر جاده اردکان به طبس، در فاصله 85 کیلومتری شرق اردکان و شمال یزد قرار دارد.
· پیشینه تاریخی روستای خرانق
این روستای باشکوه با قدمتی معادل 4500 سال در دل کویرهای اطراف یزد قرار گرفته است. سال‌ها است که ساختار خشتی و قدیمی این روستا در معرض فرسایش قرار دارد و احتمال می‌رود در طول سالیان آتی آثار قابل توجهی از آن به‌جا نماند.
· جاذبه‌های گردشگری روستای خرانق
از مهم‌ترین اماکن گردشگری این روستا می‌توان به قلعه خرانق، منارجنبان خرانق، مسجد جامع و حسینیه، پل خرانق، آینه‌های خرانق‌نما، کاروان‌سرا و حمام قدیمی آن اشاره کرد. به‌علاوه در فاصله اندکی از پل خرانق، بوکن‌ها یا حفره‌های عمیقی وجود دارند که از ساختار مستحکم و غار مانندی برخوردار بوده و در زمان‌های قدیم سرپناه مسافران این ناحیه بوده‌اند. آسیاب‌های آبی داخل قلعه هم با قدمتی 140 ساله همچنان خودنمایی کرده و نظر گردشگران این منطقه را به خود جلب می‌کنند.
4. روستای ده بالا
ده بالا نام یکی دیگر از روستاهای کویری یزد است که به‌عنوان معروف‌ترین منطقه ییلاقی این استان شناخته می‌شود. ده بالا با وجود قرارگیری در ناحیه کویری با انبوهی از درختان سر به‌فلک کشیده، گل‌های رنگارنگ و رودخانه‌های دائمی احاطه شده است. تناقض شگفت‌انگیز این مکان با بیابان‌های اطراف از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که نظر گردشگران را به خود جلب می‌کند.
موقعیت جغرافیایی روستای ده بالا
روستای ده بالا در فاصله 30 کیلومتری جنوب غربی تفت و در فاصله 50 کیلومتری از شهر یزد قرار داشته و با کوه‌های طرزجان و شیرکوه احاطه شده است.
پیشینه تاریخی روستای ده بالا
براساس شواهد به‌جا مانده و با استناد بر تاریخ شفاهی، این روستا قدمتی 700 ساله دارد. این سکونت‌گاه قدیمی و خوش آب و هوا، قرن‌ها است که در سایه درختان گردو، بادام و سیب گسترده شده و چشم‌انداز زیبایی از دشت‌های فراخ و گلستان‌های بی‌نظیر را در مقابل دارد.
جاذبه‌های گردشگری روستای ده بالا
از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا می‌توان به مسجد جامع، حسینیه، زینبیه و قدمگاه باغستان اشاره کرد.
سخن آخر
در این مطلب، تنها به چند نمونه از روستاهای کویری یزد اشاره کردیم. گوشه‌وکنار این شهر کهن و شگفت‌انگیز و کویرهای اطراف آن سرشار از دیدنی‌های خارق‌العاده و متنوعی است. اگر به مکان‌های باستانی علاقه دارید؛ اگر گشت‌وگذار در کویر و تماشای طبیعت شگفت‌انگیز و متفاوت آن را دوست دارید؛ و اگر می‌خواهید با تاریخ این مرز و بوم بیش از پیش آشنایی یابید؛ پیشنهاد می‌کنیم هرچه زودتر از شهر یزد و روستاهای اطراف آن بازدید کنید.
